Tôi nằm li bì mấy ngày thì qua cơn sốt rừng. Khỏe lại, bà nội nhai trầu bỏm bẻm, hai ngón tay quết nước trầu bên mép xong, thở dài: “Cha bố nhà anh, đi rừng đi rú kiểu gì mà suýt bị ma rừng nó lấy mất hồn thế, hả?"

Ngồi trên tảng đá dưới gốc cây cổ thụ bên hồ nước, nắng trưa làm bừng lên khuôn mặt hồng hào của cái Hoa, những lọn tóc bay bay qua ánh mắt nó lấp lánh. Nó bảo, mình xuống hồ cùng tắm đi. Tôi im lặng.

Đi dự trại hè theo xe của tỉnh, tôi ngồi cạnh cái Hoa, rất sát vào nó, thấy người nó mềm mại, mùi da thịt con gái thơm thơm kỳ lạ, thích ghê. Cái Hoa cũng rất thích, cứ ghé mặt sát sang tôi thì thào, nhìn núi kìa...

Vụ này, tôi và cái Dung thoát nạn bị ghép đôi và chế giễu của lũ bạn. Ai lại đi ghép đôi hai đứa chỉ vào nhau mà cùng bảo nhau là trẻ con cơ chứ? Nhưng rồi, tôi cứ tiếc mãi.

Vẫn còn nguyên cái cảm giác vừa sợ hãi vừa sung sướng khi lần theo một cành nhãn rừng treo lủng lẳng trên một vách núi đá, để hái mấy chùm quả chín vàng còn sót lại, phía dưới là một khoảng thung lũng sâu hun hút…

Cuộc đời giống như dòng suối lũ, giống như con đường, có những xoáy nước, có những cái hố, nếu không biết cách nhìn ra để tránh hoặc sa vào rồi mà không biết cách thoát nhanh ra thì dễ chết lắm.

Ta đi trên đường đời, mỗi ngày tích thêm một ít trải nghiệm và suy ngẫm để đi tiếp… Đường không phải lúc nào cũng suôn sẻ, hanh thông. Tôi có những trải nghiệm từ thời thơ ấu, thường trở đi trở lại nhiều lần...

Quả thực, nếu không được biết trước, cứ với những ấn tượng về Xuân Thành mà tôi lưu giữ trước đây, thì hiện thực này còn hoành tráng và thơ mộng hơn một giấc mơ.

Người ta nói, trong quan hệ cha con, niềm vui lớn nhất của đàn ông là khi còn bé thì con ngưỡng mộ cha, khi trưởng thành thì cha ngưỡng mộ con, khi về già thì cha con thành bạn với nhau.

Đọc để chiêm nghiệm những gì đã trải qua, cũng vẫn là để hướng đến phía trước, dù cái khoảng không phía trước giờ không còn bao la và mông lung như thời trẻ nữa.

Lối lên Tây Yên Tử giờ đã mở ra như thế, đầy ắp những ký ức về tín ngưỡng tôn giáo, ký ức lịch sử, văn hóa…

Khi bắt đầu có tuổi một chút, độ ngoài ba mươi trở đi, tôi hay nhớ và nghĩ về làng, nơi chôn rau cắt rốn của mình. Hay nghĩ về làng, thì thấy làng mình đẹp, làng mình có ý nghĩa trong hành trình trưởng thành...

Nhớ về miền núi xa hùng vĩ Tây Bắc, nơi mình đã sống suốt tuổi hoa niên, tôi lại không nhớ những núi cao, suối dài len lỏi dưới những tầng cây đại ngàn. Tôi lại thường hay nhớ những thứ rất nhỏ nhoi bình dị...

Qua câu chuyện của Thủy Tiên, càng tin yêu đồng bào chúng ta hơn. Một dân tộc nhiều xúc cảm. Những xúc cảm tốt đẹp chính là nguồn nuôi dưỡng bản tính cố kết, khát vọng yên bình, tạo dựng cơ đồ, xây nên thịnh vượng...

Các cụ nhà ta hay nói câu “Nhân vô thập toàn”. Câu ấy nghĩa đơn giản nhất với ý là không có người nào mười phân vẹn mười cả, không có người nào mười phần đều là mười phần tốt đẹp cả.